M.F.Axundzadə
Böyük mütəfəkkir Mirzə Fətəli Axundzadənin Azərbaycan ədəbi-mədəni fikir tarixində görkəmli dramaturq, incə ruhlu şair, dərin zəkalı filosof və realist nəsrin banisi kimi tanınmışdır. O yalnız Azərbaycan ədəbiyyatında deyil, bütün Şərq aləmində böyük islahatçı kimi şöhrətlənmiş, öz xalqının tərəqqisi uğrunda çalışmış, bütün ömrü boyu milli-mənəvi dəyərlərimizin keşiyində dayanmışdır.
Şübhəsiz ki, onun Azərbaycan ədəbiyyatına gətirdiyi ən böyük yeniliklərdən biri milli dramaturgiyanın əsasını qoymasıdır. Ədib 1850-1855- ci illər arasında bir-birindən maraqlı altı komediya yazmışdır. Onun geniş şöhrət qazanmış əsərlərindən biri də "Hekayəti-müsyö Jordan həkiminəbatat və dərviş Məstəli şah caduküni-məşhur" komediyasıdır.
Cəmiyyətdə hökm sürən geriliyin, mənəvi ətalətin tənqidi bu komediyada da başlıca yer tutur. Əsərdə müəllif yalançı kimyagərlərin min bir fırıldaqla xalqı aldatdıqlarını çox təbii və inandırıcı səhnələrlə təsvir etmişdir. Hətəmxan ağa, Şahbaz bəy, Şərəfnisə xanım, Xanpəri, dərviş Məstəli şah və digər obrazların simasında dramaturq əsərin əsas ideyasını açmaq üçün o dövrün sosial mənzərəsini yaratmağa müvəffəq olmuşdur.
Bu komediyada yeniliklə köhnəliyin mübarizəsi çox inandırıcı dramatik səhnələrdə təsvir edilmiş və müəllif əsərin ideyasını böyük uğurla tamaşaçılara çatdıra bilmişdir.
"Hekayəti-müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" komediyası həm məzmununa, həm də sənətkarlıq xüsusiyyətlərinə görə yeni və müasirdir. Əsər öz əhəmiyyətini indi də saxlayır.
Elə kuklaçılar da daim müasir bu əsərə bir az da Qarabağ, Azərbaycan məişətini, milli münasibətlərin səhnəyə yansıyan koloritini əlavə edərək çox maraqlı bir işə - marionet kukla tamaşasına nail olublar.
Dövlət sifarişi ilə 2012-ci ildə hazırklanan tamaşanın quruluşçu rejissoru Aleksandr Maksimıçev, quruluşçu rəssamı Tatyana Melnikova, bəstəkarı İqor Roqalyov, quruluşçu baletmeysteri Zakir Ağayevdir.
Tamaşa 2023-cü ildə yenidən bərpa olunmuşdur.Bərpa rejissoru Elxan İsmayılovdur.